, Türkiye’de 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğünün, azalma eğilimi göstererek 2022 yılında 3,17 bireye düştüğü görüldü.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılı İstatistiklerle Aile verisini paylaştı. Buna nazaran, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına nazaran, Türkiye’de 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğünün, azalma eğilimi göstererek 2022 yılında 3,17 bireye düştüğü görüldü.
Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu vilayet Şırnak oldu
Türkiye’de 2022 yılında ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu vilayet, 4,91 kişi ile Şırnak oldu. Şırnak vilayetini 4,81 kişi ile Şanlıurfa ve 4,67 kişi ile Batman izledi. Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en düşük olduğu vilayetler ise 2,54 kişi ile Tunceli ve Çanakkale oldu. Bu vilayetleri, 2,57 kişi ile Giresun ve 2,61 kişi ile Balıkesir izledi.
Tek kişilik hanehalklarının oranı arttı
ADNKS sonuçlarına nazaran, 2014 yılında yüzde 13,9 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranının 2022 yılında yüzde 19,4’e yükseldiği görüldü.
Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranında azalma görüldü
Tek çekirdek aile olarak tabir edilen, sırf eşlerden yahut eşler ve çocuklarından yahut tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hanehalklarının oranı, 2014 yılında yüzde 67,4 iken 2022 yılında yüzde 64,5’e geriledi. Öbür yandan, geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve başka bireylerden oluşan hanehalklarının oranı 2014 yılında yüzde 16,7 iken 2022 yılında yüzde 12,8’e düştü.
Çekirdek aile bulunmayan birden fazla bireyden oluşan hanehalklarının oranı arttı
Aralarında eş, anne-çocuk yahut baba-çocuk bağlantısı olmayan fertleri içeren; öbür bir sözle çekirdek aile bulunmayan birden fazla bireyden oluşan hanehalklarının oranında artış olduğu gözlendi. Kelam konusu hanehalklarının oranı 2014 yılında yüzde 2,1 iken 2022 yılında yüzde 3,3’e yükseldi.
Tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayet Gümüşhane oldu
İllere nazaran hanehalkı tipleri incelendiğinde, 2022 yılında tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 30,4 ile Gümüşhane olduğu görüldü. Gümüşhane vilayetini yüzde 29,9 ile Tunceli ve yüzde 29 ile Giresun izledi. Başka yandan tek kişilik hanehalklarının oranının en düşük olduğu vilayet ise yüzde 11,1 ile Batman oldu. Bu ili yüzde 11,3 ile Diyarbakır ve yüzde 11,6 ile Şanlıurfa izledi.
Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayet Adıyaman oldu
Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayet, 2022 yılında yüzde 73 ile Adıyaman oldu. Adıyaman vilayetini yüzde 72,8 ile Gaziantep ve yüzde 72,5 ile Diyarbakır takip etti. Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en düşük olduğu vilayet ise yüzde 52,9 ile Tunceli oldu. Tunceli vilayetini yüzde 55,2 ile Yalova ve yüzde 55,4 ile Gümüşhane izledi.
Hanehalklarının yüzde 10,3’ünü tek ebeveyn ve çocukları oluşturdu
Türkiye’de 2022 yılında toplam hanehalklarının yüzde 10,3’ünü tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalkları oluşturdu. Toplam hanehalklarının yüzde 2,3’ünü baba ve çocuklardan oluşan, yüzde 8’ini ise anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oluşturduğu görüldü.
Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayet Bingöl oldu
Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayet, 2022 yılında yüzde 12,6 ile Bingöl oldu. Bu ili, yüzde 12,4 ile Adana ve Elazığ vilayetleri izledi. Bu oranın en düşük olduğu vilayetler ise yüzde 7,6 ile Ardahan, yüzde 7,9 ile Tokat ve yüzde 8 ile Yozgat oldu.
Toplam hanehalkları içinde anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayetler, yüzde 9,9 ile Bingöl, yüzde 9,7 ile Adana, yüzde 9,6 ile Elazığ olurken, bu oranın en düşük olduğu vilayetler ise yüzde 5,2 ile Ardahan, yüzde 5,9 ile Yozgat ve Kars oldu.
Diğer yandan, baba ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayetler, yüzde 3,6 ile Kilis, yüzde 3,1 ile Iğdır ve Malatya olurken, bu oranın en düşük olduğu vilayetler ise yüzde 1,8 ile Nevşehir, yüzde 1,9 ile Tokat ve Sinop oldu.
Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayet Hakkari oldu
Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu vilayet, 2022 yılında yüzde 20,5 ile Hakkari oldu. Hakkari vilayetini yüzde 18,7 ile Batman, yüzde 17,3 ile Bartın ve Şırnak izledi. Bu oranının en düşük olduğu vilayet ise yüzde 8,6 ile Eskişehir oldu. Eskişehir vilayetini yüzde 9,2 ile Çanakkale ve yüzde 9,3 ile Niğde izledi.
Toplam resmi evlilikler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapanların oranı yüzde 8,3 oldu
ADNKS sonuçlarına nazaran, 2022 yılında toplam resmi evlilikler içinde, son evliliğinde birinci dereceden kuzenleri ile akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı yüzde 8,3 oldu. Akraba evlilikleri akrabalık çeşidine nazaran incelendiğinde, akraba evliliği yapmış bireylerin yüzde 46,5’inin hala/dayı çocukları ile yüzde 27,2’sinin amca çocukları ile ve yüzde 26,3’ünün ise teyze çocukları ile evli olduğu görüldü.
Akrabasıyla evli olan bireylerin en fazla olduğu vilayet Mardin oldu
Toplam resmi evlenmeler içindeki akraba evlilikleri vilayetlere nazaran incelendiğinde, 2022 yılında toplam evli bireyler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranının en fazla olduğu vilayet yüzde 20,3 ile Mardin oldu. Bu ili yüzde 18,6 ile Şanlıurfa, yüzde 16,9 ile Siirt ve Diyarbakır izledi. Akraba evliliği yapmış bireylerin oranının en az olduğu vilayet ise yüzde 1,1 ile Edirne oldu. Bu ili yüzde 1,5 ile Kırklareli ve yüzde 2 ile Çanakkale izledi.
Akraba evliliği oranı 2022 yılında yüzde 3,9 oldu
Evlenme istatistikleri sonuçlarına nazaran, 2010 yılında gerçekleşen resmi evlenmelerin yüzde 5,9’unun akraba evliliği olduğu ve bu oranın sonraki yıllarda daima düşüş göstererek 2017 yılında yüzde 4,4, 2022 yılında ise yüzde 3,9 olduğu görüldü.
Akraba evliliği oranının en yüksek olduğu vilayet yüzde 18,4 ile Şanlıurfa oldu
Akraba evliliği oranı vilayetlere nazaran incelendiğinde, 2022 yılında akraba evliliği oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 18,4 ile Şanlıurfa olduğu görüldü. Bu ili, yüzde 13,7 ile Mardin ve yüzde 12,9 ile Muş izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu vilayetler yüzde 0,7 ile Burdur, Edirne ve Bolu oldu. Bu vilayetleri yüzde 0,8 ile Balıkesir, Düzce ve Karabük izledi.
Bireylerin memnunluk kaynağı aileleri oldu
Yaşam Memnuniyeti Araştırması, 2022 sonuçlarına nazaran bireylerin memnunluk kaynağı olan bireyler incelendiğinde, kendilerini en çok ailelerinin memnun ettiğini belirtenlerin oranı yüzde 67,6 olurken, bunu sırasıyla yüzde 16,3 ile çocuklar, yüzde 4,8 ile kendisi, yüzde 3,9 ile eş, yüzde 3,8 ile anne/baba ve yüzde 1,9 ile torunlar takip etti.
Babası vefat etmiş çocukların sayısı 266 bin 532 oldu
ADNKS sonuçlarına nazaran, 2022 yılında Türkiye’de toplam 22 milyon 578 bin 378 çocuk içinde, hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının 4 bin 219, babası vefat etmiş çocuk sayısının 266 bin 532, annesi vefat etmiş çocuk sayısının ise 81 bin 420 olduğu görüldü.
Cinsiyete nazaran incelendiğinde, hem annesi hem babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 2 bin 200, kız çocuk sayısının 2 bin 19, babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 136 bin 436, kız çocuk sayısının 130 bin 96, annesi vefat etmiş erkek çocuk sayısının 41 bin 404, kız çocuk sayısının 40 bin 16 olduğu görüldü.
Son bir yıl içindeki boşanma olaylarından 180 bin 592 çocuk etkilendi
Kesinleşen boşanma davaları sonucunda 2022 yılında 180 bin 954 çift boşanırken 180 bin 592 çocuk velayete verildi. Boşanma davaları sonucu, çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Çocukların velayetinin 2022 yılında yüzde 75,7’si anneye, yüzde 24,3’ü babaya verildi.
Taşınabilir bilgisayar bulunan hanelerin oranı yüzde 46,6 oldu
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran, meskenden İnternete erişim imkanına sahip olan hanelerin oranı 2004 yılında yüzde 7 iken 2022 yılında bu oran yüzde 94,1 oldu. Öteki yandan hanelerde dizüstü, tablet, netbook üzere taşınabilir bilgisayar bulunma oranı yüzde 0,9’dan yüzde 46,6’ya, cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı yüzde 53,7’den yüzde 99,2’ye yükseldi.
Geniş ailelerin yüzde 28,9’unun yoksulluk hududunun altında yaşadığı görüldü
Gelir ve hayat şartları araştırması sonuçlarına nazaran, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen hududa nazaran yoksulluk oranı 2022 yılında yüzde 21,6 olarak gerçekleşti.
Hanehalkı tipine nazaran yoksulluk oranı incelendiğinde ise tek kişilik hanehalklarının yüzde 10,9’unun, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yüzde 21’inin, geniş ailelerden oluşan hanehalklarının yüzde 28,9’unun, çekirdek aile bulunmayan birden fazla bireyden oluşan hanehalklarının ise yüzde 15,5’inin yoksulluk hududunun altında yaşadığı gözlendi.
Kendilerine ilişkin bir konutta yaşayanların oranı yüzde 56,7 oldu
Gelir ve hayat şartları araştırması sonuçlarına nazaran, 2022 yılında konutun mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin yüzde 56,7’sinin oturduğu konutun kendilerine ilişkin olduğu, yüzde 27,2’sinin ise kiracı olduğu görüldü. Lojmanda oturanların oranı yüzde 1,1 olurken kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15,1 olarak gerçekleşti.
Konutun izolasyonundan ötürü ısınamama en çok karşılaşılan konut ve etraf sorunu oldu
Gelir ve hayat şartları araştırması sonuçlarına nazaran fertlerin yüzde 33,61’inin 2022 yılında konutunda izolasyondan ötürü ısınma sorunu yaşadığı, yüzde 33,57’sinin sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi vb. nedenlerle sorun yaşadığı ve yüzde 21,72’sinin trafik yahut sanayinin neden olduğu hava kirliliği, etraf kirliliği yahut öbür çevresel sıkıntılar yaşadığı görüldü. – İSTANBUL
